Աղբի հիմնախնդիրը Հայաստանում
Եթե քաղաքակիրթ երկրներում աղբնետելու համար օրենքը տուգանք էսահմանում, ապա Հայաստանումկարող ես ոչ միայն կիլոգրամներովաղբ նետել փողոց, այլ նույնիսկբնակարանի վերանորոգումից գոյացածշինարարական աղբը թափելշքամուտքում: Եվրոպականերկրներում այդ տուգանքները ոչ միայնմաքրությունն են ապահովում, այլեւաղբի կուտակման, դրա հավաքմանմատչելիությունն են կարգավորում,քանի որ աղբը նաեւ բիզնես է: Ի տարբերություն այլ երկրների՝ մեզանում բացակայում են աղբիվերամշակման, վնասազերծման ձեռնարկություններն ու վտանգավոր թափոններիմասնագիտացված պոլիգոնները:
Վերոնշյալ մեխանիզմների բացակայության պայմաններում մեզանում աղբը նետվում,տեղափոխվում, տեղադրվում, այրվում է առանց վտանգավորը` ոչ վտանգավորից, կենցաղայինը`ոչ կենցաղայինից տարանջատելու(սեպարացիայի): Զարգացած երկրներում աղբի վերամշակումընաեւ շահութաբեր է եւ տնտեսվարող որոշ սուբյեկտների մեծ եկամուտներ է բերում, քանի որաղբից առանձնացվում են ստվարաթղթերը, թղթերը, ապակու ջարդոնները եւ արտադրությանհամար պիտանի այլ նյութեր:
Արտադրության եւ սպառման կոշտ թափոնների մշակման սկզբնական փուլը թափոններիկուտակումն է: Կուտակված թափոնների հեռացումն իրականացվում է հատուկ տեխնիկայի՝աղբահան մեքենաների միջոցով: Հայաստանում ներկայումս թափոնները կուտակվում ենչտեսակավորված եղանակով եւ հատուկ փաթեթներ չեն օգտագործվում, դրանք կուտակվում ենհիմնականում սննդի տեղափոխման փաթեթներով: Այս երեւույթը հատուկ է թույլ զարգացածերկրներին, որտեղ հնարավոր չի եղել ներդնել հետագա վերամշակման եւ երկրորդային հումքիստացման նպատակով տեսակավորված կուտակման համակարգը: Այս ոլորտի մասնագետներըհավաստում են, որ թափոնների չտեսակավորված կուտակումը ոչ միայն էկոլոգիապեսվտանգավոր է, այլեւ զգալիորեն դժվարացնում է թափոնների վնասազերծումը։ Մասնագետներիգնահատմամբ՝ թափոնների տեսակավորված կուտակման գործընթացն այնքան էլ բարդ չէ, այսգործընթացը կարելի է իրականացնել փոքր ծախսերով: Օրինակ՝ ռուսական «Ctanko» հզորմիավորումը թափոնների տեսակավորման առաջատար ընկերություններից մեկն է, որի կողմիցառաջարկվող հոսքագիծն ապահովում է թափոնների տեսակավորում, նախնական վերամշակում,մամլում եւ փաթեթավորում: Իսկ «Ekomtex» ընկերությունն արտադրում է 20-200.000 տոննահզորությամբ տեսակավորող հոսքագծեր, որոնք շահագործվում են Ռուսաստանի շատքաղաքներում: Հայաստանում թափոնները պարզապես այրվում են, մինչդեռ այդ մեթոդնաշխարհի զարգացած երկրներում մերժվում է, քանի որ իր մեջ պարունակում է սանիտարականեւ էկոլոգիական մեծ ռիսկ: Այրումը վերջնականապես չի լուծում թափոնների վնասազերծմանխնդիրը, քանի որ այրումից հետո թափոնների ընդհանուր քանակության 30%-ը ենթակա էթաղման:
Վերոնշյալ մեխանիզմների բացակայության պայմաններում մեզանում աղբը նետվում,տեղափոխվում, տեղադրվում, այրվում է առանց վտանգավորը` ոչ վտանգավորից, կենցաղայինը`ոչ կենցաղայինից տարանջատելու(սեպարացիայի): Զարգացած երկրներում աղբի վերամշակումընաեւ շահութաբեր է եւ տնտեսվարող որոշ սուբյեկտների մեծ եկամուտներ է բերում, քանի որաղբից առանձնացվում են ստվարաթղթերը, թղթերը, ապակու ջարդոնները եւ արտադրությանհամար պիտանի այլ նյութեր:
Արտադրության եւ սպառման կոշտ թափոնների մշակման սկզբնական փուլը թափոններիկուտակումն է: Կուտակված թափոնների հեռացումն իրականացվում է հատուկ տեխնիկայի՝աղբահան մեքենաների միջոցով: Հայաստանում ներկայումս թափոնները կուտակվում ենչտեսակավորված եղանակով եւ հատուկ փաթեթներ չեն օգտագործվում, դրանք կուտակվում ենհիմնականում սննդի տեղափոխման փաթեթներով: Այս երեւույթը հատուկ է թույլ զարգացածերկրներին, որտեղ հնարավոր չի եղել ներդնել հետագա վերամշակման եւ երկրորդային հումքիստացման նպատակով տեսակավորված կուտակման համակարգը: Այս ոլորտի մասնագետներըհավաստում են, որ թափոնների չտեսակավորված կուտակումը ոչ միայն էկոլոգիապեսվտանգավոր է, այլեւ զգալիորեն դժվարացնում է թափոնների վնասազերծումը։ Մասնագետներիգնահատմամբ՝ թափոնների տեսակավորված կուտակման գործընթացն այնքան էլ բարդ չէ, այսգործընթացը կարելի է իրականացնել փոքր ծախսերով: Օրինակ՝ ռուսական «Ctanko» հզորմիավորումը թափոնների տեսակավորման առաջատար ընկերություններից մեկն է, որի կողմիցառաջարկվող հոսքագիծն ապահովում է թափոնների տեսակավորում, նախնական վերամշակում,մամլում եւ փաթեթավորում: Իսկ «Ekomtex» ընկերությունն արտադրում է 20-200.000 տոննահզորությամբ տեսակավորող հոսքագծեր, որոնք շահագործվում են Ռուսաստանի շատքաղաքներում: Հայաստանում թափոնները պարզապես այրվում են, մինչդեռ այդ մեթոդնաշխարհի զարգացած երկրներում մերժվում է, քանի որ իր մեջ պարունակում է սանիտարականեւ էկոլոգիական մեծ ռիսկ: Այրումը վերջնականապես չի լուծում թափոնների վնասազերծմանխնդիրը, քանի որ այրումից հետո թափոնների ընդհանուր քանակության 30%-ը ենթակա էթաղման:
Комментариев нет:
Отправить комментарий