Բնօգտագործումն ու բնապահպանությունը ՀՀ-ում

1.      Ինչ առանձնահատկություններ ունեն ՀՀ բնական պայմանները, որքանով են դրանք նպաստում հանրապետության զարգացմանը:

Հայսատանի Հանրապետությունը լեռնային երկիր է:  ՀՀ տարածքի ավելի քան 80%-ը լեռնային է: Հանրապետության աշխարահագրական դիրքի առանձնահատկություններից է այն հանգամանքը, որ այն ծովային տարածքներից  բավականին հեռու է, որը բացասական ազդեցություն է թողնում կլիմայական պայմանների վրա: Կասպից ծովից Հայաստանի Հարապետության սահմանագիծը հեռու է 193, Սև ծովից 163, միջերկրական ծովից 750, իսկ Պարսից ծոցից շուրջ 1000կմ:Ընդհանուր առմամբ, Հայաստանի Հանրապետության կլիման խիստ ցամաքային է և բնութագրվում է ամառվա ու ձմեռվա ջերմաստիճանների մեծ տատանումներով: Ավելի մեծ են ամառվա ու ձմեռվա բացարձակ ջերմաստիճանների տատանումները: Հանրապետության տարածքում գրանցված ամենաբարձր ջերմաստիճանը + 42 աստիճան է, այն գրանցվել է Արարատյան դաշտում:Հարապետության տարածքում երբևէ գրանցված ամենացածր ջերմաստիճանը կամ բացարձակ նվազագույն ջերմաստիճանը -46 աստիճան է, որը գրանցվել է Շիրակի մարզի Պաղակն բնակավայրում:

2.      Ինչ հետևանքներ է թողնում բնօգտագործումը ՀՀ-ում: Նշեք օրինակներ:

Մարդկության տեխնիկական առաջընթացն ուժեղացնում է բնության վրա հասարակության ազդեցությունը:  Ակնհայտ է դառնում, որ մարդկության հետագա զարգացման համար պետք է անցում կատարել բնության և մարդու միջև փոխհարաբերությունների ավելի արդյունավետ և ներդաշնակ ուղիների: Մարդկությունն իր առաջացման հենց սկզբից ազդել է շրջակա բնական միջավայրի վրա և փոխել այն: Այդ փոփոխությունները ժամանակի ընթացքում և տարածական կտրվածքով զարգացել են որակապես և քանակապես ու դարձել ավելի ինտենսիվ: ՀՀ-ում որպես օրինակ կբերեմ ծառերի հատումը և դրանց փոխարեն ինչ-որ շինություններ կառուցելու օրինակը, նաև փայտը, որպես վառելանյութ օգտագործելը, կարելի է փայտի փոխարեն վառել աթար, որը վառելով Դուք բնության վնաս չեք տա, այլ ավելին կազատվեք ավելորդ գոմաղբից:

3.      Ինչ առանձնահատկություններ ունեն ՀՀ բնական ռեսուրսները, որքանով են դրանք նպաստում հանրապետության զարգացմանը:

Իմ կարծիքով ՀՀ բնական ռեսուրսները կարող են մեծ օգուտ տալ տնտեսությանը,բայց միայն ճիշտ օգտագործելու դեպքում, որը,սակայն, չի նկատվում: Մեր երկրի բնական ռեսուրսները ավելի շատ օգուտ են բերում այլ երկրներկ, քան մեզ:

4.      Ինչ հետեւանքներ է թողում ռեսուրսների օգտգործումը ՀՀ-ում: Նշեք օրինակներ:

Ռեսուսների օգտագործումը ՀՀ-ում թողնում են միայն ու միայն վատ հետևանքներ: Կան որոշակի նորմեր, որոնք խաղտել չի կարելի, սակայն ՀՀ-ում չի հսկվում արդյոք այդ նորմերը պահպանվում են, թե ոչ: Իսկ շահագործողը միայն մտածում է իր շահի մասին և ոչ թե շրջակա միջավայրի մասին: Պարզ օրինակ` ռեսուսների օգտագործման հետևանքով պոչամբարների առկայություն է: ՀՀ-ում պոչամբարները ամբողջովին բաց են, ոչ ճիշտ տեղում և բնակեցված վայրերից ոչ ճիշտ հեռավորության վրա: Հետևաբար բնակիչներին և շրջակա միջավայրին վնաս է  սպառնում, այտեղ չի զարգանում գյուղատնտեսությունը, քանի որ ոչ մաքուր մթնոլորտում չի կարող աճել ոչ մի բույս: Արդյունքում շահագործողը շարունակում է միայն մտածել իր շահի մասին, ՀՀ-ն շարունակում է իր ռեսուսները վաճառել ուրիշներին, իսկ բնակիչները վնասում են իրենց առողջությունը և վտանգում իրենց կյանքը:

5.      Ձեր կարծիքով ինչպես պետք է զարգանա Հայաստանը, որպեսզի հնարավորինս քիչ վնասվի բնական միջավայրը: Ինչ ուղությամբ պետք է զարգանա տնտեսությունը, որպեսզի այն համարվի էկոլոգիապես  " ավելի մաքուր ":

Բնական ռեսուրսների օգտագործումը յուրաքանչյուր դեպքում բերում է բնական միջավայրի հավասարակշռություն խախտումներ: Բայց առավել զարգացած երկրները կարողանոյմ են կառավարել և նորմալի հասցնել այդ խախտ ումները:

Easter In Russia

Easter is the day of the resurrection of Christ. The holiday came to Russia from Byzantium together

with Russia’s christening in the end of the 10th century. Since then, this Christian holiday has been widely celebrated all over Russia. 

The day before Easter all churches hold night services and organize religious processions around churches. By that time, kulich, the traditional holiday baking symbolizing the body of Christ, had been already baked and Easter eggs painted. The morning starts from visiting neighbors and giving away Easter eggs. The common phrase you can hear on that day is: "Khristos voskres!" (Christ is risen!), which is to be followed by "Voistinu voskres" (Truly He is risen! This traditional greeting followed by hugging and triple kissing is called "kiss of peace". Christian Easter feast lasts seven days and is called the Holy Week or Sedmitsa.

Easter is the day of abundant food. After the Great Lent the best and the most delicious food is on tables. The main meals are ritual ones: Easter cakes, kulich and painted eggs.

Egg, which is traditionally painted red and its shades, was the mandatory attribute and the symbol of Christian Easter in the 12th century. High and round kulich with cross image on top has always been baked from yeast dough. It is believed that quality Easter bread ensures well-being of the family. It is to be cut across, keeping the top intact to cover the rest of the Easter cake.

And, of course, the old Russian tradition of Easter is to send and deliver gifts to poor families, relatives and strangers, orphanages, hospitals and prisons. Wondering beggars are not an exception: people say that "from Easter to the Ascension Christ with the Apostles travel on earth testing everyone for mercy and kindness".

Եղիշե Չարենց

 

Եղիշե Չարենց

Կենսագրություն

Ամբոխները խելագարված

Հարցաշար

Եղիշե Չարենց

Եղիշե Չարենցը (Եղիշե Աբգարի Սողոմոնյան, 1897թ., մարտ 13 (նոր տոմարով՝ մարտի 25) - 1937թ., նոյեմբերի 27) 20-րդ դարի նշանավոր հայ բանաստեղծ է: 1908-1912թթ. սովորել է Կարսի հայկական, ապա ռուսական ռեալական ուսումնարաններում, 1916-1917թթ.՝ Մոսկվայի Շանյավսկու անվան ժողովրդական համալսարանում, 1922թ., որպես ազատ ունկնդիր ընդունվել է Վալերի Բրյուսովի հիմնադրած Գեղարվեստական գրականության բարձրագույն ինստիտուտը, բայց չի ավարտել:

Հեղափոխությամբ ոգևորված՝ Չարենցը 1918-1919թթ. Ռուսաստանում մասնակցել է քաղաքացիական կռիվներին, 1920թ.` Հայաստանում՝ Մայիսյան, 1921թ.՝ Փետրվարյան ապստամբություններին: 1920թ. աշխատել է Հայաստանի լուսժողկոմատում որպես արվեստի բաժնի վարիչ:

1922թ. Գևորգ Աբովի և Ազատ Վշտունու հետ համատեղ «Երեքի դեկլարացիան» հրապարակելուց հետո սկսվել է Չարենցի բուռն գրական-կազմակերպչական գործունեությունը: 1924-1925թթ. եղել է Թուրքիայում, Իտալիայում, Գերմանիայում, Ֆրանսիայում:

1925թ.-ի կեսերից ղեկավարել է «Նոյեմբեր» գրական խմբակցությունը: 1926-1928թթ. աշխատել է «Խորհրդային Հայաստան» թերթի և «Նորք» հանդեսի խմբագրություններում, 1928-1935թթ.՝ Հայպետհրատում:

1935թ.-ի փետրվարից Չարենցի դեմ սկսվել են քաղաքական հալածանքներ: 1937թ.-ի հուլիսին բռնադատվել է, նոյեմբերի 27-ին մահացել Երևանի բանտի հիվանդանոցում: Արդարացվել է հետմահու: Չարենցն ընդարձակել է գեղարվեստական մտածողության հայեցադաշտը, կանխորոշել գրականության հետագա զարգացման ուղիները, թարմացրել լեզուն, տաղաչափությունը, հարստացրել գրական ժանրերը:

Գրողի առաջին բանաստեղծությունը տպագրվել է 1912թ. Թիֆլիսի «Պատանի» ալմանախում: 1914թ. Կարսում լույս է տեսել նրա առաջին գրքույկը՝ «Երեք երգ տխրադալուկ աղջկան», իսկ 1915թ.-ին Թիֆլիսում հրատարակվել է «Կապուտաչյա հայրենիք» պոեմը: 1915թ. զինվորագրվելով հայկական կամավորական խմբին` հասել է Վանի մատույցները, ականատես եղել պատերազմի դաշտում և Վանումտեղի ունեցող ողբերգությանը:

Տեսածի ու ապրածի անմիջական տպավորությամբ գրել է «Դանթեական առասպել» (1916թ.) պոեմը: Դանթեական մղձավանջով անցած բանաստեղծը «Վահագն» (1916թ.), «Ազգային երազ» (1917թ.), «Հատված» (1918թ.) պոեմներում ընդվզում է նրանց դեմ, ովքեր իրականի փոխարեն տեսնում են առասպելական Հայաստանը և տարվում առասպելական հերոսներով:

1918-1921թթ. Չարենցը գրել է «Սոմա» (1918թ.), «Ամբոխները խելագարված» (1919թ.), «Նաիրի երկրից» (1920թ.) պոեմները և այլ գործեր: «Ամբոխները խելագարված» պոեմը կյանքի վերափոխման համար պայքարի կոչ է, որի նպատակը հին աշխարհի կործանումն է: Բանաստեղծն ստեղծել է խորհրդանիշներ՝ պայքարող ժողովուրդ, հինը մարմնավորող քաղաք, հավերժական արև և այլն, որոնք պոեմը վերածել են ինքնատիպ դյուցազներգության:

Սիրո թեման Չարենցի ստեղծագործության մեջ զարգանում է յուրօրինակ ձևով: Բանաստեղծությունների առաջին շարքերին («Հրո երկիր», 1913-1916թթ., «Լիրիկական բալլադներ», 1915-1917թթ., «Ծիածան», 1917թ., «Ողջակիզվող կրակ», 1918-1920թթ., և այլն), որոնց բնորոշ են անցած սիրո հիշողությունն ու սրբազան կարոտը, հաջորդել են 1920-1921թթ. գրած «Էմալե պրոֆիլը Ձեր», «Փողոցային պչրուհին», «Տաղարան», «Ութնյակներ արևին» շարքերը:

Չարենցը թարգմանել է Յոհան Վոլֆգանգ Գյոթեի, Հայնրիխ Հայնեի, Վիկտոր Հյուգոյի, Ռայներ Մարիա Ռիլկեի, Ալեքսանդր Պուշկինի, Նիկոլայ Նեկրասովի, Միխայիլ Լերմոնտովի, Մաքսիմ Գորկու, Վլադիմիր Մայակովսկու, Սերգեյ Եսենինի և ուրիշների գործերից, հանրակրթական դպրոցների համար կազմել է դասագրքեր, խմբագրել ու հրատարակել է հայ բանահյուսության նմուշներ, հայ դասական և ժամանակակից գրողների գրքեր:

Հայ թատրոնում բեմադրել են Չարենցի «Կապկազ» թամաշա» պիեսը, «Դեպի ապագան» (ըստ Չարենցի գործերի), «Երևանի ուղղիչ տնից» հուշ-ակնարկը, «Երկիր Նաիրի» վեպը (հեռուստաներկայացում), «Խմբապետ Շավարշը» (ռադիոբեմադրություն): Չարենցի կերպարին անդրադարձել են գրականության մեջ, կերպարվեստում և կինոյում, նրա մի շարք բանաստեղծությունների հիման վրա գրել են երգեր:

Սահմանվել է ՀԳՄ Չարենցի անվան մրցանակ: ՀՀ թղթադրամներից մեկի վրա պատկերված է Չարենցի դիմանկարը, Երևանում գործում է նրա տուն-թանգարանը: Չարենցի անունով կոչվել են փողոցներ, դպրոցներ, գրադարաններ Երևանում, ՀՀ, ԼՂՀ և Ջավախքի քաղաքներում, Չարենցավան քաղաքը, Երևանի գրականության և արվեստի թանգարանը:

Երևանում կառուցվել է նրա հուշահամալիրը (1985 թ., քանդակագործ՝ Նիկողայոս Նիկողոսյան), նրա անվան դպրոցի առջև տեղադրված է բանաստեղծի կիսանդրին: