вторник, 14 апреля 2015 г.

Եղիշե Չարենց: Հարցաշար

1.                      Մեռած քաղաքի՝ Վանի ողբերգությունը ո՞ր պոեմում է պատկերված:
1.«Բիբլիական» (Հ. Շիրազ)
2. «
Դանթեական առասպել» (Ե. Չարենց)
3. «Անլռելի զանգակատուն» (Պ. Սեւակ)
4. «
Աբու-Լալա Մահարի» (Ավ. Իսահակյան)
2.                      Ո՞ր պնդումն է Եղիշե Չարենցի «Դանթեական առասպել» պոեմի վերաբերյալ ճիշտ չէ:
1. Պոեմը սկսվում է պատերազմ մեկնող երիտասարդ կամավորների ուրախ տրամադրությամբ:
2.
Պոեմում կռվի որեւէ դրվագ անմիջականորեն չի ներկայացվում:
3. Պոեմում բանաստեղծը նկարագրում է պատերազմի հետքերը Կարսից մինչեւ Վան ընկած ճանապարհին:
4.
Պոեմի կենտրոնական դեմքը ինքը՝ զինվոր բանաստեղծն է:
3.                      Ո՞ր հատվածը Եղիշե Չարենցի «Դանթեական առասպել» պոեմից չէ:
1) Ինչու՞ է երազն այս աշխարհավեր
Կախվել մեր գլխին այսպես կուրորեն:
2)
Եվ հավատացինք, հարբած ու գինով,
Որ դու կաս՝ հզոր, մարմնացում Ուժի
3)Ու պե՜տք է քայլե՜լ ու քայլե՜լ համառ՝
Ապրելու հսկա տենչը բեռ առած
4)
Զգում էինք, որ մի մութ թշնամի
Նենգ, դարան մտած, պահվել է հեռուն
4.                      Ո՞ր պնդումը ճիշտ չէ Եղիշե Չարենցի «Ամբոխները խելագարված» պոեմի վերաբերյալ:
1.                                      Պոեմն սկսվում է նախերգանք-ուղերձով, որը հղվում է ողջակիզվող հոգիներին:
2.                                      Պոեմում հանդես է գալիս պայքարող ժողովուրդը, իսկ որպես խորհրդանիշներ՝ հինը մարմնավորող քաղաքը, երգը, մայրամուտը, արեւը:
3.                                      Պատկերված է երկաթուղային կայարանը՝ որպես հին աշխարհի խորհրդանիշներից մեկը:
4.                                      Քնարական պոեմ է, որի միակ հերոսը բանաստեղծն է: 
5.                                      Ո՞ր շարքում են միայն Եղիշե Չարենցի ստեղծագործությունները:
1.                                                      «Ես իմ անուշ Հայաստանի», «Հայրենիքիս հետ», «Դանթեական առասպել»
2.                                                      «Դեպի լյառը Մասիս», «Անակնկալ հանդիպում Պետրոպավլովյան ամրոցում», «Գանգրահեր տղան»
3.                                                      «Էլի գարուն կգա», «Գարնանամուտ», «Վահագն»
4.                                                      «Հավերժական սերը», «Տաղ անձնական», «Մահվան տեսիլ»
6.                                      Ո՞րն է Եղիշե Չարենցի «Վահագն» պոեմի հիմնական գաղափարը:
1.                                                      գորշ իրականության մեջ երազող մարդկանց չհասկացված լինելը
2.                                                      իրական Հայաստանի փոխարեն առասպելական Հայաստան տեսնողների դեմ ընդվզումը
3.                                                      ամպրոպի աստված Վահագնի ուժի եւ հզորության փառաբանումը
4.                                                      Գողթան երգիչների բանաստեղծական ձիրքի գովերգումը:
7.                                      Ո՞ր աստվածն է Եղիշե Չարենցի «Վահագն» պոեմից:
1) Թե մի՞ֆ էիր դուԵկան երգեցինՄի հին իրիկուն գուսանները ծեր
2) Ինչո՞ւ երազն այս աշխարհավերԿախվել մեր գլխին այսպես կուրորեն:
3) Որտիեզերքի կախարդանքը մառՉցնդի՜ երբեք ու մնաերազ
4) Եւ չէինք հիշում այլեւս ոչինչ,Եւ չգիտեինք՝ ի՞նչ  էինք անում:
8.                                      Եղիշե Չարենցի ո՞ր ստեղծագործությունից է տրված հատվածը:
      Եւ հավատացինք, հարբած ու գինով,
      Որ դու կաս՝ հզոր, մարմնացում Ուժի
      Իսկ նրանք եկան՝ արյունով, հրով
      Մեր երկիրը հին դարձրին փոշի
1.                                                      «Մահվան տեսիլ»
2.                                                      «Վահագն»
3.                                                      «Հեռացումի խոսքեր»
4.                                                      «Անվերնագիր»
9.                                      Ո՞րն է Եղիշե Չարենցի «Վահագն» պոեմի առաջին բառակապակցության բաց թողած բառը.
…………………….. աստված
1.                                                      Կրակի
2.                                                      Կայծակի
3.                                                      Արեւի
4.                                                      Հրդեհի
10.                                   Տողերի դասավորության ո՞ր տարբերակն է ճիշտ:
1.                                                      Գորշ, տաղտկալի ու խելագար երգ է կարծես այս կյանքը մի
2.                                                      Եւ ո՞ւմ համարէլ ո՞ւմ համար կարոտակեզ երգ է հիմի
3.                                                      Սիրտս՝ լցված տարիների սեղմ արճիճով ու կապարով
4.                                                      Ինչ-որ մեկի սրտում բացվածվերք է կարծես այս կյանքը մի
·                                                         1,4,2,3
·                                                         1,2,4,3
·                                                         2,3,1,4
·                                                         4,1,2,3
11.                                  Եղիշե Չարենցի ո՞ր ստեղծագործությունից է տրված հատվածը:
Չէ՞ որ կյանքում չհասկացավ ոչ ոք մեզ,
Ու խնդացին լուսավոր մեր աչքերին,
Բութ հեգնեցին մեր կարոտները հրկեզ
Ու հեռացան: Ու ոչ մի լույս չբերին:
1.                                                      «Հարդագողի ճամփորդները»
2.                                                      «Մահվան տեսիլ»
3.                                                      «Տաղ անձնական»
4.                                                      «Դանթեական առասպել»
12.                                  Եղիշե Չարենցի ստեղծագործության վերաբերյալ պնդումներից որո՞ւմ սխալ կա:
1.                     «Դանթեական առասպել» պոեմում Չարենցը ականատեսի աչքերով նկարագրել է Վանը՝ Մեռած Քաղաքը:
2.                   «Տաղարանում» ընդգրկված են «Ես իմ անուշ Հայաստանի», «Տաղ անձնական», «Էլի գարուն կգա …» եւ մի շարք այլ բանաստեղծություններ:
3.                      «Գանգրահեր տղան» չափածո նովելում Չարենցը ուրվագծում է գալիք Հայաստանի պատկերը:
4.               «Դեպի լյառը Մասիս» պոեմում Չարենցը ներկայացնում է Խաչատուր Աբովյանի վերջին գիշերվա խոհերն ու ապրումները:
13.                                   Ո՞րը Եղիշե Չարենցի «Դեպի լյառը Մասիս» պոեմի քնարական հերոսի՝ Խաչատուր Աբովյանի վերջին գիշերվա խորհրդածություններից չէ:
1.    Իր կյանքի դորպատյան հուշերը
2.    Մասիսի գագաթը բարձրանալու վերհուշը
3.     ստեղծագործական նոր ծրագրերը
4.       «Վերք Հայաստանի» վեպում արծարծված քաղաքական կողմնորոշման վերանայումը
14.                                  Ո՞ր հատվածն է Եղիշե Չարենցի «Անվերնագիր» («Իմ մահվան օրը կիջնի լռություն») բանաստեղծությունից:
1.Թե ուզում ես երգդ լսեն,
Ժամանակիդ շո՛ւնչը դարձիր:
2.Քո անկումները եղել են միշտ
Եղանակի պես պատահական
3.Ու կանգնել եմ ես
Լեռների վրա իմ ավեր երկրի
4.Այն, որ ես էի, որ իմն էր առաջ,
Արդեն չի հառնի եւ ոչ մի գրքում
15.                                   Բանաստեղծական հատվածներից ո՞րը Եղիշե Չարենցի  ո՞ր ստեղծագործությունից է:
1.       Ի՞նչ է ասում այդ գիրքը եւ ի՞նչ է
Զուր չէ՞ արդյոք վատնել անհատնելի իր ձիրքը.
Եւ չի՞ եղել արդյոք իր ողջունած հեռուն
Մի թիարան վատթար
2.         Արեւը արդեն բարձրացել է քիչ,
Զնգում է օրը, ինչպես երգեհոն-
Ու կապո՜ւյտ, կապո՜ւյտ, կապո՜ւյտ երկնքից
Թափվում է կարծես երգ ու խնդություն:
3.        Չէ՞ որ կյանքում չհասկացավ ոչ ոք մեզ,-
Ու խնդացին լուսավո՛ր մեր աչքերին,
Բութ հեգնեցին մեր կարոտները հրկեզ-
Ու հեռացան: Ու ոչ մի լույս չբերին:
4.       Եւ մարդիկ՝ անգամ երգերիս անգետ,
Մարդիկ, որ թեւ կյանքիս արձագանք,
Մնացել են լոկ վկա անտարբեր
Եւ կարծել են, թե ես վաղուց չկամ,-
Զարմացած կզգան ինձ այնքա՜ն մոտիկ
Եւ հանկարծ այնքա՜ն թանկ ու հարազատ
ա.  «Հարդագողի ճամփորդները»
բ.   «Դեպի լյառը Մասիս»
գ.   «Գանգրահեր տղան»
դ.    «Տաղ անձնական»
ե.    «Անվերնագիր»
· ա-3, բ-2, գ-4, դ-1
·   ա-2, բ-3, գ-4, դ-1
·  ա-3, բ-2, գ-1, դ-4
·   ա-1, բ-2, գ-4, դ-3


воскресенье, 15 марта 2015 г.

Առաջին համաշխարհային պատերազմ


Աճառյանի բնավորության մի քանի գծերը




Ոչ մի հայ գիտնականի շուրջ, այն էլ դեռևս կենդանության օրերին, այնքան աշխույժ հետաքննություն չի ստեղծվել, նրա հետ կապված դեպքեր, անեկդոտներ չեն պատմվել, որքան Աճառյանի: Քսանական թվականների սկզբներից մարդիկ միմյանց պատմել են այդ     ‹‹ տարօրինակ ›› մարդու կյանքից զվարճալի մանրադեպեր, որոնք հետագայում հավաքվել են, գրի առնվել մի քանիսի, այդ թվում՝ Աճառյանի կողմից:
Նման մանրադեպեր պատմվում ու տարածվում են բացառիկ մեծությունների կամ անհատականությունների մասին, հաճախ անգամ ուրիշների հետ պատահածներն էլ վերագրելով նրանց: Այդպես է համաշխարհային գրականության մեջ Բեռնարդ Շոուն:
Աճառյանին վերաբերող մանրադեպերը, որոնք մեծ մասամբ իրական են, երևան են հանում նրա զարմանալի աշխատասիրությունը, գիտական բարեխղճությունը, հետևողականությունը, լավատեսությունը, միաժամանակ՝ պարզամտությունը, անսահման բարությունը, անհիշաչարությունը, գծեր, որոնք ի մի գումարած՝ բացահայտում են մարդն ու գիտնականը:
1.      Աշխատասիրություն
Առաջին յուրահատկությունը, որ աչքի էր ընկնում Աճառյանի մեջ, նրա զարմանալի աշխատասիորւթյունն էր: Նրա հրատարակած ու անտիպ երկերի թիվը անցնում է մի քանի հարյուրից, իսկ ընդհանուր ծավալով կարող է կազմել ավելի քան 10.000 տպագիր էջ: Այս բոլորը նա գրել է, մաքրագրել, արտագրել ապակետիպի համար: Գրադարան չուներ: Նրա գրադարանը բաղկացած էր իր տպագիր ու անտիպ գրքերից:
 Նա իր ստեղծագործական բեղմնավորությունը բացատրում էր ոչ միայն աշխատասիրությամբ, այլև աշխատանքային ռեժիմի խիստ պահպանմամբ: Այդ աշխատանքային ժամերը չէին կարող խլել անգամ ամենամոտիկ մարդիկ:
2.      Ճշտապահություն
Սա Աճառյանը մարդու նկարագրի ամենաէական հատկանիշներից մեկն էր համարում, նրա հաջողության գրավականը, աշխատասիրության ուղեցույցը: Ճշտապահ էր տանը, հասարակական կյանքում, համալսարանում:
Մի օր առանց զանգահարելու նրա տուն է գալիս մի կին: Աճառյանն, աշխատանքն ընդհատելով, դուռը բաց է անում: Կինն ասում է, թե ուղիղ հինգ րոպե ուզում է խլել նրա ժամանակը՝ ինչ-որ բան հարցնելու: Կինը հինգ րոպեում հազիվ հանում է վերարկուն, հարդարվում հայելու առաջ, դասավորում մազերը: Աճառյանը այդ ընթացքում կանգնում է նրա կողքին ժամացույցը ձեռքին: Ժամանակը լրանալուն պես ասում է.
-         Է՜, տիկին, Ձեր խնդրած հինգ րոպեն լրացավ, ես պետք է աշխատեմ:
Ասլեուց հետո լուռ նստում է գրասեղանի առաջ:
3.      Գիտական բարեխղճություն
Նրա գիտական բարեխղճությունը շատ կողմերով դաստիարակիչ կարող է լինել մեր համար: Իր զրույցների մեջ հաճախ է ասել, որ գիտնականը պետք է ունենա պատասխանատվության զգացում նախ իր գիտական խղճի առաջ, և ապա՝ ապագայի առաջ:
Գիտությունը նրա համար սրբազան տաճար էր, որի դռնից ներս մտնողը գիտական պաշարի հետ պետք է ունենար երկյուղած հարգանք:
Նա խստորեն հետևում էր օգտագործված աղբյուրների հավաստիությանը, փաստը ստուգում միմյանցից տարբեր, առավել հավաստի աղբյուրներով, կանգ առնում ամենից համոզիչի վրա, միշտ հիշատակելով աղբյուրը: Կա մի ծիծաղելի պատմություն կապված այս թեմայի հետ: Մի օր առավոտյան Աճառյանը հանկարծ բարկանում է, վեճի բռնվում կնեջ հետ, աշխատում բորբոքել վեճը միանգամայն անտեղի: Նա այնքան բարձր է բղավում, որ կինը՝ Սոֆիկը, սկսում է հուսահատ լաց լինել: Դրան էլ կարևորություն չի տալիս, շարունակում է բղավել: Հանկարծ ընդհատում է, փափկում ու խանդաղատանքով ասում.
- Կատակ էր, Սոֆիկ, ուզում էի, որ ջղայնացած խոսես և տեսնեմ՝ Ախտային բարբառում ինձ համար ի՞նչ անծանոթ բառեր կան:
- Դե ասեիր էլի, ինչո՞ւ էիր կռիվ սարքում:
- Չէր ստացվի: Դու կխոսեիր գրական լեզվով, մարդիկ զայրացած ժամանակ են դիմում բարբառի և իրենց բերանից փախցնում բառեր, որոնք կարող են պետք գալ լեզվաբանին: Իզուր էլ բարկացրի. Ոչ մի բառ չասացիր: